بررسی برخی جنبه های هیستوپاتولوژیکی مقاومت به بیماری پوسیدگی ذغالی ساقه برخی گیاهان ناشی از macrophomina phaseolina و تنوع موجود در بین جدایه های مختلف

قارچ (tassi) goid marophomina phaseolina عامل پوسیدگی ذغالی، یک بیمارگر خاکزاد با پراکنش جهانی و دامنه میزبانی با بیش از 500 گونه در75 خانواده گیاهی می باشد. برای بررسی برخی جنبه های هیستوپاتولوژیکی مقاومت به بیمارگر، 32 جدایه قارچ از محصولات متفاوت و از مناطق مختلف خالص سازی شد. شدت بیماریزائی جدایه ها روی بذر سویا، رقم حساس ویلیامز در شرایط گلخانه با استفاده از روش مایه زنی ساقه با پلاگ حاوی بیمارگر اندازه گیری شد. بر اساس آزمون بیماریزائی، جدایه ها دارای سطوح مختلفی از پرآزاری بودند و درجه پرآزاری جدایه ها مستقل از منشا جغرافیائی بود. بررسی میزان مقاومت ژنوتیپ های مختلف سویا به بیماری با استفاده از بیماریزاترین جدایه و سه روش مختلف سنجش مقاومت (روش درون شیشه، آلوده سازی ساقه با خلال دندان و بریدن ساقه) ارزیابی شد. ژنوتیپ های سویا در سه روش، اختلاف معنی داری در سطح 1% نشان دادند. ژنوتیپ های هاچستون و ویلیامز به ترتیب با کمترین و بیشترین میزان آلودگی، به عنوان ارقام مقاوم و حساس انتخاب شدند. بررسی های هیستوپاتولوژیکی پیشرفت بیماری، اختلافات چشمگیری را بین ارقام مقاوم و حساس نشان داد. ارقام مقاوم و حساس از نظر مدت زمان لازم برای نفوذ قارچ به داخل سلول ها، نحوه پیشروی قارچ در داخل سلول، مدت زمان لازم برای تولید میکرواسکلروت و درصد کلنیزاسیون ریشه ها با یکدیگر متفاوت بودند. تخصص یافتگی میزبانی در قارچ m. phaseolina ، از طریق آلوده سازی گیاهان با جدایه های به دست آمده از همان گیاه و جدایه های حاصل از سایر محصولات و بررسی میزان کلنیزاسیون ریشه های آنها در سطح میکروسکوپی تائید شد. خصوصیات ریخت شناسی جدایه ها شامل سرعت رشد در دمای 30 درجه سانتی گراد، رنگ و شکل پرگنه، تراکم میسلیوم هوائی و فنوتیپ کلرات ثبت گردید. تنوع بسیار زیادی در خصوصیات ریخت شناسی جدایه ها مشاهده شد. اغلب جدایه ها حساس به کلرات بودند. فراوانی آناستوموز در بین تمامی جدایه ها بررسی شد. فراوانی پائینی از نظر امکان انجام آناستوموز موفق در بین جدایه های مختلف قارچ مشاهده شد. جدایه ها از نظر وجود ژن های اندوگلوکاناز 1 و2 مورد بررسی قرار گرفتند. برای این منظور با استفاده از توالی های این دو ژن، پرایمر اختصاصی آنها طراحی شد. نتایج واکنش زنجیره ای پلی مراز (pcr) وجود این دو ژن در اکثر جدایه ها را تائید نمود. بین بیماریزائی جدایه ها و ژن های اندوگلوکاناز ارتباط مشخصی وجود نداشت.